Η έναρξη της εμμηνόπαυσης τοποθετείται χρονικά δώδεκα μήνες μετά την τελευταία έμμηνο ρύση και σηματοδοτεί το τέλος του κύκλου της περιόδου για τη γυναίκα.
Η εμμηνόπαυση μπορεί να έρθει λίγο μετά την ηλικία των 40 ή των 50. Στις ΗΠΑ, η μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη.
Η εμμηνόπαυση είναι μια απολύτως φυσιολογική βιολογική διαδικασία. Αν και συνεπάγεται το τέλος της αναπαραγωγικής ζωής της γυναίκας, η σεξουαλική ζωή μπορεί να παραμείνει υγιής για πολλά χρόνια μετά.
Η επιβάρυνση που συνοδεύει την έλευση της εμμηνόπαυσης οφείλεται κυρίως στα δυσάρεστα συμπτώματα που εκδηλώνει η πλειονότητα των γυναικών.
Τα βασικότερα συμπτώματα που εκδηλώνονται την περίοδο πριν την εμμηνόπαυση (μήνες ή και χρόνια πριν σταματήσει η περίοδος) είναι:
– ακανόνιστη περίοδος
– κολπική ξηρότητα
– εξάψεις
– νυχτερινή εφίδρωση
– προβλήματα στον ύπνο
– εναλλαγές στη διάθεση
– αύξηση βάρους/επιβράδυνση μεταβολισμού
– αδύναμα μαλλιά, ξηρό δέρμα
– απώλεια όγκου από τον μαστό
Όταν αρχίσουν να εμφανίζονται τα συμπτώματα αυτά, καλό είναι η γυναίκα να επισκεφθεί το γιατρό της ώστε να σχεδιάσουν ένα εξατομικευμένο πλάνο πρόληψης και αντιμετώπισης.
Εξάψεις: Ποιες θεραπείες βοηθούν και ποιες όχι
Τρεις στις τέσσερις γυναίκες που περνούν το στάδιο της εμμηνόπαυσης βιώνουν τις λεγόμενες εξάψεις, δηλαδή κρίσεις έντονης εφίδρωσης και ταχυπαλμίας.
Η ένταση των κρίσεων ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα. Συνήθεις τρόποι αντιμετώπισης είναι η ορμονοθεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή και η λήψη συμπληρωμάτων, μέχρι σήμερα όμως δεν υπήρχαν επαρκή ερευνητικά δεδομένα για το πόσο αποτελεσματική είναι η κάθε θεραπευτική προσέγγιση.
Επιστήμονες από τον αμερικανικό οργανισμό North American Menopause Society (NAMS), ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα της έρευνας σε θέματα που αφορούν την εμμηνόπαυση, ανέλυσαν σειρά μελετών ώστε να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα διαφόρων στρατηγικών αντιμετώπισης.
Δείτε ποιες είναι μερικές από τις δημοφιλέστερες θεραπείες και θεραπευτικές προσεγγίσεις και πόσο αποτελεσματική είναι καθεμιά από αυτές.
– Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία
Τα διαθέσιμα στοιχεία υπέδειξαν ότι ένα είδος ψυχοθεραπείας που ονομάζεται γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση των εξάψεων από τις γυναίκες, δεν μειώνει όμως τον αριθμό των εξάψεων κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία περιλαμβάνει την εξάσκηση πρακτικών χαλάρωσης και υγιεινής του ύπνου αλλά και την υιοθέτηση μιας πιο θετικής στάσης απέναντι στις προκλήσεις της εμμηνόπαυσης.
– Χαμηλή θερμοκρασία δωματίου
Η χρήση κλιματιστικού ή ανεμιστήρα και η τοποθέτηση παγοκύστης κάτω από το μαξιλάρι μοιάζουν λογικές λύσεις για την αντιμετώπιση των εξάψεων, ωστόσο οι επιστήμονες δεν βρήκαν επαρκή τεκμήρια που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους.
– Διατροφή
Οι γιατροί συχνά συνιστούν στις γυναίκες που περνούν εμμηνόπαυση να αποφεύγουν το αλκοόλ και τα καυτερά φαγητά, ωστόσο δεν έχουν πραγματοποιηθεί κλινικές δοκιμές που να εξετάζουν την επίδραση συγκεκριμένων τροφών που παραδοσιακά θεωρούνται επιβαρυντικές για τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση.
– Γυμναστική και απώλεια βάρους
Η συστηματική αεροβική γυμναστική έχει συσχετιστεί με μείωση στον αριθμό των εξάψεων σε ορισμένες μελέτες, άλλες όμως κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν βοηθούν στην αντιμετώπισή τους. Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί ότι η έντονη σωματική άσκηση μπορεί να πυροδοτήσει μια κρίση σε ορισμένες γυναίκες. Αντιθέτως, η γιόγκα φαίνεται να παρέχει οφέλη στη μείωση των εξάψεων. Όσον αφορά το σωματικό βάρος, ορισμένες μελέτες έχουν υποδείξει ότι η απώλεια μερικών κιλών μπορεί να βοηθήσει ενώ άλλες όχι.
– Συνταγογραφούμενα φάρμακα
Συνταγογραφούμενες δραστικές, όπως η παροξετίνη (εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης της σεροτονίνης – SSRI), παρέχουν οφέλη ενάντια στις εξάψεις, δεν είναι όμως εξίσου αποτελεσματικές με την ορμονοθεραπεία. Η ανακούφιση από τέτοια συνταγογραφούμενα φάρμακα θεωρείται ήπια έως και μέτρια. Άλλα είδη φαρμάκων που παρέχουν έστω και μέτρια οφέλη είναι οι αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης (SNRIs), η γκαμπαπεντίνη, η πρεγκαμπαλίνη και η κλονιδίνη.
– Μη συνταγογραφούμενα συμπληρώματα
Συμπληρώματα και θεραπείες με βότανα δεν φαίνεται να παρέχουν οφέλη στην καταπολέμηση των εξάψεων, επομένως οι ειδικοί δεν τα συνιστούν ως πρότυπη θεραπεία για τις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.
– Βελονισμός
Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η πανάρχαια κινεζική πρακτική μπορεί να παράσχει ανακούφιση από τις εξάψεις, ωστόσο τα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τον βελονισμό ως πρότυπη θεραπεία για τις εξάψεις δεν είναι αρκετά ισχυρά.
