Το παραδοσιακό έθιμο της λαγάνας παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, που σημαίνει ότι παρασκευάζεται χωρίς προζύμι και φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο, υπό την καθοδήγηση του Μωυσή. Έκτοτε, επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται», ενώ ο Οράτιος στα κείμενά του, αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».
Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και να καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Γιατί η συγκεκριμένη Δευτέρα λέγεται «Καθαρά»; Η ονομασία προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους, όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης, κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και -φυσικά- λαγάνα.
Πανεύκολη Σπιτική Λαγάνα
° Έτοιμο σε: 3 ώρες
° Ποσότητα: 2 μεγάλες λαγάνες
Υλικά
200 gr. αλεύρι σταρένιο σκληρό
400 gr. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
340 ml. χλιαρό νερό
8 gr. μαγιά στιγμής ή 10 gr. φρέκια μαγιά
1 κουταλιά της σούπας ζάχαρη
3 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
¼ κουταλάκι του γλυκού γλυκάνισο, προαιρετικά
¼ κουταλάκι του γλυκού μαχλέπι, προαιρετικά
Εκτέλεση βήμα-βήμα
Σε ένα μπώλ βάζουμε την μαγιά, την ζάχαρη, 50 ml. χλιαρό νερό και ανακατεύουμε καλά να διαλυθεί η μαγιά.
Αφήνουμε σε ζεστό μέρος για 10-15 λεπτά.
Η ζύμη
Σε μία μεγάλη λεκάνη βάζουμε τα άλευρα κοσκινισμένα δύο φορές και κάνουμε μία λακκούβα, προσθέτουμε τον χυλό της μαγιάς, το αλάτι, το ελαιόλαδο και το μαχλέπι.
Σταδιακά προσθέτουμε το χλιαρό νερό.
Ζυμώνουμε πολύ καλά, τουλάχιστον για 10 λεπτά στο χέρι ή σε ζυμωτήριο για 6 περίπου λεπτά.
Η ζύμη θα πρέπει να είναι ελαστική, απαλή και να μην κολλάει, αν χρειαστεί προσθέτουμε αλεύρι ή νερό ανάλογα.
Μεταφέρουμε την ζύμη σε καθαρό μπωλ που έχουμε αλείψει με ελαιόλαδο.
Σκεπάζουμε με πετσέτα, αφήνουμε 1 ώρα και 15 λεπτά την ζύμη σε ζεστό μέρος.
Κατόπιν ζυμώνουμε σε ελαφρά αλευρωμένο πάγκο για μερικά λεπτά.
Χωρίζουμε την ζύμη σε δύο ισόποσα κομμάτια.
Στρώνουμε μία λαδόκολλά σε ταψί και πλάθουμε το ένα κομμάτι της ζύμης μια μακρόστενη, πλατιά, οβάλ και λεπτή λαγάνα.
Με τα δάχτυλά μας κάνουμε τρύπες σε όλη την επιφάνεια πιέζοντας. Ραντίζουμε με νερό και πασπαλίζουμε με άφθονο σουσάμι.
Αφήνουμε τις λαγάνες περίπου 20 λεπτά σε ζεστό μέρος. Έχουμε προθερμάνει τον φούρνο, στους 200° C Κελσίου.
Ψήνουμε την λαγάνα για 30 λεπτά ή λίγο περισσότερο αν σας αρέσει ξεροψημένη στους 180ο C!
Ακουμπάμε την λαγάνα σε σχάρα να κρυώσει.
Σημειώσεις για την συνταγή:
~ Αν θέλουμε μπορούμε να προσθέσετε μυρωδικά ή μπαχαρικά.
~ Αν θέλετε να διατηρηθεί η λαγάνα μαλακή τυλίξτε την σε μεμβράνη αφού κρυώσει καλά.
~ Αν θέλετε μπορείτε να προσθέσετε μια κουταλιά της σούπας ταχίνι κατά το ζύμωμα.
Πηγή : Onairnews
